O partii
Partia polityczna Prawo i Sprawiedliwość, PiS, powstała 13 czerwca 2001 r. (choć pierwszy komitet lokalny powstał już 22 marca 2001 r.) na fali popularności uzyskanej przez Lecha Kaczyńskiego podczas pełnienia przez niego funkcji ministra sprawiedliwości od czerwca 2000 r. do lipca 2001 r. Działacze PiS wywodzą się w większości ze środowisk dawnej Akcji Wyborczej „Solidarność” (Porozumienia Centrum, Stronnictwa Konserwatywno Ludowego, Zjednoczenia Chrześcijańsko Narodowego) i Ruchu Odbudowy Polski.
Od 2003 r. prezesem partii i przewodniczącym Zarządu Głównego był Jarosław Kaczyński. Na II Kongresie PiS w Łodzi, w czerwcu 2006 r. został ponownie wybrany na prezesa partii. Funkcję przewodniczącego Zarządu Głównego oraz Sekretarza Generalnego objął Joachim Brudziński, decyzją Rady Politycznej PiS z dnia 08.07.2006 r. 11.01.2007 r. złożył on jednak rezygnację z pełnienia funkcji Sekretarza Generalnego. 12.01.2008 r. Rada Polityczna PiS wybrała na to stanowisko Jarosława Zielińskiego. 26 września 2009 r. 4. posiedzenie II Kongresu PiS przyjęło nowy Statut PiS, który m.in. zlikwidował funkcje Przewodniczącego Zarządu Głównego i Sekretarza Generalnego, a powołał do istnienia Komitet Wykonawczy. Jego przewodniczącym został Joachim Brudziński.
Partia ma trzech wiceprezesów. Są nimi Marek Kuchciński, Adam Lipiński, i Zbigniew Ziobro.
Ścisłe kierownictwo PiS stanowi jej Komitet Polityczny. W jego skład, poza wyżej wymienionymi, wchodzą: Jarosław Zieliński, Stanisław Kostrzewski, Adam Bielan, Michał Kamiński, Mariusz Błaszczak, Tomasz Dudziński, Adam Hofman, Wojciech Jasiński, Krzysztof Jurgiel, Paweł Kowal, Leonard Krasulski, Jacek Kurski, Marek Opioła, Marek Suski, Wojciech Szarama i Krzysztof Tchórzewski.
Partia ma organizację młodzieżową, jaką jest Forum Młodych PiS, której przewodniczy Patrycja Chmiel. Założycielem FM PiS jest obecny poseł Maks Kraczkowski, który pełni funkcję Sekretarza Rady Politycznej PiS.
PiS liczy dziś ponad 20 tysięcy członków.
Historia PiS
W wyborach do Sejmu 23 września 2001 r. PiS uzyskał 9,50% głosów, co dało 44 mandaty poselskie. Z tej samej listy startowali też członkowie Przymierza Prawicy, które 2 czerwca 2002 r., po długich negocjacjach, ostatecznie przyłączyło się do PiS-u.
20 czerwca 2002 r. PiS zawarła koalicję wyborczą do sejmików wojewódzkich (z wyjątkiem mazowieckiego) z Platformą Obywatelską. W efekcie wyborów PiS współrządzi obecnie w województwach mazowieckim, małopolskim, dolnośląskim i pomorskim. W wyborach samorządowych prezydentem Warszawy został Lech Kaczyński, pokonując w drugiej turze Marka Balickiego (SLD).
W wyborach do Parlamentu Europejskiego 13 czerwca 2004 r. PiS uzyskała 12,67% głosów, co dało jej 7 mandatów. Eurodeputowani PiS wchodzą w skład grupy Unia na Rzecz Europy Narodów.
W wyborach do Sejmu 25 września 2005 r. na PiS głosowało 3 185 714 obywateli (26,99 proc.), przyniosło to partii 155 mandatów poselskich i 50 senatorskich.
W dniu 23 października 2005 r. kandydat PiS na urząd Prezydenta RP Lech Kaczyński w II turze pokonał kandydata Platformy Obywatelskiej Donalda Tuska stosunkiem głosów 54,04% do 45,96% (w I turze obaj kandydaci uzyskali odpowiednio: 33,10% i 36,33% głosów). 23 grudnia tego samego roku Lech Kaczyński objął urząd Prezydenta RP po ustępującym ze stanowiska Aleksandrze Kwaśniewskim.
Po zwycięstwie Prawa i Sprawiedliwości w wyborach parlamentarnych 27 września 2005 r. prezes partii Jarosław Kaczyński wyznaczył na premiera Kazimierza Marcinkiewicza, który 19 października 2005 r. został desygnowany na tę funkcję przez ówczesnego prezydenta Aleksandra Kwaśniewskiego, a 31 października 2005 r. zaprzysiężony na Prezesa Rady Ministrów wraz z nowopowołanym rządem. 10 listopada 2005 r. gabinet Kazimierza Marcinkiewicza otrzymał od Sejmu wotum zaufania.
Na początku był to rząd mniejszościowy. Jednak po podpisaniu 27 kwietnia 2006 r. przez Prawo i Sprawiedliwość, Samoobronę oraz Narodowe Koło Parlamentarne, a następnie 5 maja 2006 r. przez Ligę Polskich Rodzin umowy koalicyjnej utworzona została większościowa koalicja rządowa.
10 lipca 2006 r. Kazimierz Marcinkiewicz podał się do dymisji. Tego samego dnia Prezydent RP Lech Kaczyński desygnował na premiera Jarosława Kaczyńskiego, który wraz ze swoim gabinetem został zaprzysiężony 14 lipca 2006 r. Nowy premier otrzymał wotum zaufania od Sejmu 19 lipca 2006 r.
21 września 2006 r. Jarosław Kaczyński po spotkaniu z komitetem politycznym zwrócił się do prezydenta o odwołanie Andrzeja Leppera ze stanowiska wicepremiera i Ministra Rolnictwa. Następnego dnia Lech Kaczyński odwołał Leppera z rządu.
16 października 2006 r. prezes Prawa i Sprawiedliwości oraz liderzy Ligi Polskich Rodzin i Samoobrony podpisali nowa umowę koalicyjną.
11 sierpnia 2007 r. Rada Polityczna Prawa i Sprawiedliwości wyraziła zgodę na podjęcie działań zmierzających do przedterminowych wyborów. 13.08.2007 r. Prezydent Lech Kaczyński na wniosek Prezesa Rady Ministrów odwołał z rządu ministrów rekomendowanych przed Ligę Polskich Rodzin oraz Samoobronę.
21 października 2007 r. Prawo i Sprawiedliwość przegrało wybory parlamentarne. Zdobyło jednak 5 183 477 głosów, a więc o 2 mln więcej niż w 2005 r.
5 listopada 2007 r. Jarosław Kaczyński podał rząd do dymisji. Została ona przyjęta. Gabinet Jarosława Kaczyńskiego pełnił swoje obowiązki do 16 listopada 2007 r. – do momentu zaprzysiężenia nowego rządu.
Członkostwo w PiS
Zgodnie ze statutem członkiem PiS może być każda osoba, która posiada obywatelstwo polskie, ukończyła 18 lat, akceptuje zasady ideowe oraz program PiS, zobowiązuje się do przestrzegania statutu i uchwał władz PiS, korzysta w pełni z praw publicznych.
Członkiem PiS nie może być osoba, która jest członkiem innej partii lub organizacji o celach politycznych lub czynnie ją wspiera, jest członkiem albo czynnie wspiera organizację lub ruch, której cele są sprzeczne z zasadami ideowymi, programem lub interesem PiS, została częściowo lub całkowicie ubezwłasnowolniona, popełniła przestępstwo z niskich pobudek albo wobec której został skierowany akt oskarżenia o przyjęcie lub wręczenie korzyści majątkowej, postępuje sprzecznie z celami PiS.
Członkiem Forum Młodych może być osoba, która ukończyła 16 lat i nie przekroczyła 28 roku życia.
Przyjęcie w poczet członków PiS następuje na podstawie uchwały Zarządu Okręgowego lub Zarządu Powiatowego PiS lub Komitetu Politycznego PiS po złożeniu odpowiedniej ankiety członkowskiej podpisanej przez dwóch członków PiS wprowadzających. Uchwałę w sprawie przyjęcia w poczet członków PiS podejmuje się na czas nieokreślony.
Członkowi PiS przysługują m.in. czynne i bierne prawo wyborcze do władz PiS, kandydowania zgodnie z decyzjami władz PiS w wyborach do organów władzy publicznej z list zgłoszonych lub popartych przez PiS, zgłaszania inicjatyw politycznych lub organizacyjnych, występowania do władz PiS z wnioskami o pomoc w sytuacji, gdy w związku z jego przynależnością do PiS podejmowane są wobec niego działania o charakterze represyjnym.
Członek PiS zobowiązany jest m.in. do postępowania zgodnego z powszechnie przyjętymi zasadami współżycia społecznego oraz zasadami moralnymi i obywatelskimi wynikającymi z programu PiS.